Waarom heten de eerste tandjes melktanden? Dat is omdat jongen kinderen nog veel melk drinken en omdat ze bovendien veel mooier wit zijn dan volwassen tanden. Ze zijn net zo mooi wit als melk. Het wisselen van tanden gebeurt overal ter wereld op dezelfde manier, er zit geen verschil tussen kleur of ras. De eerste maanden hebben kinderen nog geen tandjes, omdat ze deze niet nodig hebben. Ze drinken alleen nog melk. Als ze tandjes krijgen, kunnen ze vast voedsel gaan kauwen.
De eerste tand komt gemiddeld door als een kind 6 maanden is, maar er zijn grote verschillen tussen kinderen. Er zijn zelfs baby’s die al geboren worden met een tand, en er zijn ook baby’s die hun eerste tandje pas krijgen na de eerste verjaardag. Dat is allemaal normaal. Als kinderen 3 jaar zijn, hebben ze meestal alle twintig melktanden, 10 boven en 10 onder, aan elke kant 5.
Melktanden hebben ook wortels. Daarmee zitten ze stevig vast in het bot van de kaak. Tegen de tijd dat de tanden gaan wisselen, verdwijnt de wortel. Als de wortel helemaal weg is, gaat de tand wiebelen en valt hij uit. De nieuwe tand kan dan doorkomen.
Alle tanden in het gebit zijn verschillend en hebben ook een verschillende functie. Zo heb je boven en onder snijtanden, dat zijn de voorste tanden. Die tanden zijn door de natuur bedoeld om mee te bijten en te knagen. Daarnaast zitten de hoektanden. Deze zijn bedoeld om te grijpen en te verscheuren. Tot slot zijn er in het melkgebit twee grote, platte kiezen. Daarmee kun je kauwen en vermalen.
Als kinderen groter worden, groeien ze, maar de tanden groeien niet mee. Het zou er gek uit zien als er in die groter wordende mond kleine melktandjes zouden blijven zitten. Daarom gaan ze loszitten en vallen ze uit. Er voor in de plek komen de volwassen tanden. Als je een rontgenfoto zou maken, zou je de volwassen tanden al zien zitten. Deze tanden zijn sterker en groter. Hier moeten kinderen de rest van hun leven mee doen, dus een goede gebitsverzorging is heel belangrijk!
Wat kun je doen met oude melktanden?
In Nederland doen we ze meestal in een doosje en we bewaren ze. Sommige mensen laten er iets van maken, zoals een ketting of een ring. Je kunt ook een gebitsafdruk laten maken bij de tandarts en je tanden daar weer terug in laten zetten als ze er uit vallen.
In Amerika maken ze van het wisselen van tanden iets magisch. Daar komt de tandenfee. De tandenfee is een klein, lief wezentje, dat ’s nachts het uitgevallen melktandje onder het kussen van het kind weghaalt en er een muntje voor in de plek legt. Deze sprookjesachtige traditie begint naar Nederland over te waaien, veel Nederlandse kinderen mogen tegenwoordig ook hun tandje onder het kussen leggen voor de tandenfee. De ouders bewaren de tanden dan in een speciaal doosje. Het kan leuk zijn om kinderen dat doosje, als ze bijvoorbeeld gaan trouwen, als grapje terug te geven.
- In Polen planten kinderen hun eerste uitgevallen tand in de tuin. Dit doen ze, omdat ze geloven dat de blijvende tanden dan goed zullen groeien.
- In Rusland heten melktanden muizentanden. Kinderen leggen daar hun eerste uitgevallen tand onder hun bed, voor de muizen.
- In Japan gooien ze tanden uit de bovenkaak op het dak, en tanden uit de onderkaak onder de veranda. Ze denken dat het geluk brengt.
- In Zwitserland wordt de tand ’s nachts weggehaald door een mier, die als beloning een muntje achterlaat.
- In Engeland en Amerika leggen ze de uitgevallen tand onder hun kussen of in een speciaal daarvoor bestemd kussentje. De tandenfee haalt het tandje ’s nachts weg en legt er een cadeautje of muntje voor in de plek.
Waarvan zijn tanden gemaakt?
Tanden hebben 3 lagen. De buitenste laag is heel hard. Dat is het tandglazuur. Het is nog harder dan het materiaal van botten. Het beschermt je tanden. Daaronder ligt een laag die we tandbeen (detine) noemen. Je kunt dat vergelijken met het eiwit van een hardgekookt ei. Helemaal van binnen in de tand zit het zachte tandmerg (pulpa). Dit is een holle ruimte met bloedvaten en zenuwen. Dit stukje van de tand is heel gevoelig!